Υπάρχουν
απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ’ αυτήν την αγαλματώδη παρουσία του
περασμένου έπους.
Σκοπός της ζωής
μας είναι η αγάπη.
Σκοπός της ζωής
μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας.
Σκοπός της ζωής
μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας
και της κάθε
μας ευχής εν παντί τόπω,
εις πάσαν
στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων.
Σκοπός της ζωής
μας είναι το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας.
(ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ
ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ πρώτη έκδοση 1935]
Από την ίδια συλλογή
ανθολογούνται παρακάτω και τα ποιήματα (ΤΙΤΛΟΙ και πρώτοι στίχοι):
1.
ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΔΙΑΣΩΣΙΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ, Όντως το βαρύτιμο μετάξι που προσεδόθη…
2.
ΤΑ ΠΟΥΠΟΥΛΑ ΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ, Η πολίχνη της ρουμανικής πεδιάδος θα ακμάση…
3.
ΕΝΑ ΩΡΑΙΟ ΠΡΩΙ, Σαν θάλασσα που φιλεί το χέρι μιας δεσποινίδος…
4.
Η ΣΥΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΩΝ, Δεν συγκρατεί παρά το σιγαλό τραγούδι των
κυμάτων
5.
ΚΡΗΠΙΔΩΜΑ, Ο δέκτης της σφυρηλάτημένης μας σπονδής
6.
ΛΕΟΝΤΕΣ ΩΡΥΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙΣΤΗΘΟΥΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ… βαυκαλιζομένης από τα κύματα της
κρεμαστής πολιτείας
7.
ΤΟΤΑΝΙΝΑ ΕΧΜΠΑΤΟΜΒΙΑ, Ο κλώνος υπέθαλψε την σταχτοθήκη
8.
ΠΕΡΙΟΠΤΗ ΔΑΠΑΝΗ Σ’ ΕΝΑ ΜΟΝΟ ΒΟΥΝΟ, Η κλαγγή δεσπόζει σαν αχάτης…
9.
ΕΙΣΠΕΠΡΑΓΜΕΝΟΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΟΝ, Τα σείστρα του πράσινου παρέμειναν μεταλλικά…
10.
ΕΛΟΝΟΣΙΑ Τους βοστρύχους τους έλουσαν με μέλι
11.
ΜΑΡΟΚΙΝΗ ΚΥΡΙΑ, Μετά τη σύγχυση του κραυγάζοντος φωτοστεφάνου… και
12.
ΠΟΘΟΣ, Πρηνής και με ζάχαρη στα χείλη ξαπλώθηκε στο φωτεινό στεφάνι της αγάπης
ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΔΙΑΣΩΣΙΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ (από
την ποιητική συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)
Όντως το βραδινό μετάξι που προσεδόθη στην αντλία του νεόκτιστου δρυμού
ανταποκρίνεται στις κραυγές μα όχι στις θωπείες των αγγέλων. Κόνικλοι
πανηγυρίζουν και στη χλόη λάμπουν τα κρύσταλλα των φανοκόρων και οι
σπερματοσταλίδες των ερωτευμένων. Η καθέλκυσις ενός σφριγώντος λαού πλησιάζει.
Μία ριπή ταχεία σαν αίλουρος ιπτάμενος μας έφερε την μαρμαρυγή του θριάμβου των
χρυσαλλίδων ενός επανευρεθέντος κόσμου. Στα άχυρα της απεράντου ευνής των
μελλονύμφων θα συντελεστεί και η καθιέρωση των διαυγών και επιτέλους
ελευθερωμένων μηχανών. Στάρι και καλαμπόκι στους δυστυχείς βελούδο στα κρόταλα
των χορευόντων με δορκάδες κεχρί και κεχριμπάρι στους ανθούς αυτού του κήπου.
ΤΑ ΠΟΥΠΟΥΛΑ ΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ
Η πολίχνη της ρουμανικής πεδιάδος θα ακμάσει. Μια μέρα θα φυτρώσουν στα
μέγαρά της πλατανοφόρα δένδρα που θα κρατούν στα χέρια τους ρομφαίες ή λόγχες
πεπυρακτωμένες. Το άρρωστο κριάρι που στεγάζεται σήμερα στο μητροπολιτικό ναό
της θα αντικατασταθή με μια γυναίκα συνεχώς συνουσιαζομένη και γύρω από την
κεντρική οδό θα παίζουν οι πολιτικοί κατάδικοι το θείον δράμα της αναστάσεως
ενός κομμένου κεφαλιού με μουσική υπόκρουση σελέστας.
[από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
1935]
ΕΝΑ ΩΡΑΙΟ ΠΡΩΙ (από την ποιητική
συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)
Σαν θάλασσα που φιλεί το χέρι μιας δεσποινίδος πετάχτηκε η φωνή του
ονείρου μας. Τριακόσιοι νάνοι περιεκύκλωσαν την μυσταγωγίαν μας. Μερικοί παρεφρόνησαν
μα οι περισσότεροι έστυψαν την καρδιά τους και την έφαγαν. Τα φύλλα της
χθεσινής εσπέρας πέφτουν κι όλες οι δεσποινίδες που γνώρισαν τον έρωτα χτυπούν
τα χέρια τους και τα μέτωπά τους από λατρεία για τη λατρεία μας και ολοένα μας
μοιάζουν περισσότερο όπως εμείς ολοένα μοιάζουμε περισσότερο με τους γαλανούς
μαστούς και τις πόρπες του στήθους των.
Η ΣΥΣΠΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΩΝ
… δεν συγκρατεί παρά το σιγαλό
τραγούδι των κυμάτων. Η βρύση των μαλλιών σαν θάλασσα περιφρουρεί τ’ ακρότατα
κινούμενα σημάδια. Φωνές των γλάρων ερπετά συζύγου κωπηλάτου παροδικώς
παρακαλούν τα μάτια στο θάμπος των ατμών ως ανατέλλοντες εαρινοί ιεράρχαι. Ενδελεχής
η σημασία των κρουνών. Σφυρηλασία θέλγητρα της χρωματουργίας και βόστρυχοι της
γης επί πολτώδους γης.
[από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
1935]
ΚΡΗΠΙΔΩΜΑ (από την ποιητική
συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)
Ο δέκτης της σφυρηλατημένης μας σπουδής καθώς καλόβουλος ανθρακωρύχος
του δεύτερου τοκετού περιφανής στην
στήλη του και ομώνυμος με το σφοντύλι δεν λειτουργεί μέσα στα πρωτοβάθμια
προπλάσματα της ορατότητος του μακαρίου ύπνου. Έχουν μακριά τα θάμπη τους και
τα βαρίδια της σιγής τους είναι στην κώχη της γλυκιάς τους μέδουσας για δώρο
που μας κάνουν οι τροχοφόροι και τα πλάσματα του λίπους βαθύτατου καημού.
Κανείς δεν στέκει μόνος του μονομερώς ακμάζοντας πέριξ της αϋλόπτρερης
φωνητικής καλύβας ώσπου τα δυο προσκέφαλα παλαίσουν στις ελπίδες και πέση το
φιλί μας στην άκρη του σηκωμένου σύννεφου κοντά στο φως κοντήτερα σε μας σε
αυτούς.
ΛΕΟΝΤΕΣ ΩΡΥΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙ ΣΤΗΘΟΥΣ
ΠΑΡΘΕΝΟΥ
… βαυκαλιζομένης από τα κύματα της κρεμαστής πολιτείας κοιμίζουν το
πάθος της για τα πουλιά και τα ερωτικά τροπάρια. Το σμήνος όμως που αγάπησε δεν
εγκατέλειψε το φως της. Το πήρε και το σήκωσε και αφού μετουσιώθη και η ριπή
ακόμη το ξανακούμπησε τριγύρω της. Ένα λιοντάρι ερωτεύτηκε την παρθένον και
τότε το σμήνος τρομαγμένο χωρίστηκε σε δύο σε τρία σε τέσσερα και τέλος σε
εικοσιπέντε και ενώ οι άλλοι λέοντες ενεσκολόπιζαν τον μάρτυρα της αγάπης
πέσανε επάνω της και την εχάιδεψαν με τα ματωμένα τους φτερά. Το πολύωρο όνειρο
δεν ακούστηκε πια πότε. Φράγματα υψώθηκαν εκεί που έμεινε το πάθος άναυδο και
τα φιστίκια που μαζεύουν τα φτωχά παιδιά μοιάζουν με τρεχαντήρια.
[από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
1935]
ΤΟΡΑΝΙΝΑ ΕΧΜΠΑΤΟΜΒΙΑ (από την
ποιητική συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)
Ο κλώνος υπέθαλψε την σταχτοθήκη. Περιστροφικώς περάτης ο απλούς φορεύς
τυλίγεται μέσα στους θάμνους του κυπέλου της ελαφροτάτης πιπεριάς. Δεξιά μαράζι
μα στην τσέπη του ένας μικρός αμνός δρέπει και ξαναδρέπει τις καμπανοκρουσίες
του φορέως. Ο κόσμος όλος τον παρατηρεί. Ο κόσμος όλος γίνεται μια φιλντισένια
ταγή για την δική του κολυμβήθρα. Τώρα η λάβα σφύζει σαν πρασιά τριγύρω από το
στόμα του και πάνω από την κεφαλή του δεσπόζει ο διδάσκαλος των θαλασσίων
ελεφάντων.
Η ΠΕΡΙΟΠΤΗ ΔΑΠΑΝΗ Σ’ ΕΝΑ ΜΟΝΟ
ΒΟΥΝΟ
Η κλαγγή δεσπόζει σαν αχάτης επάνω σε τρεμάμενα φύλλα χρυσοπόρφυρης
λεύκας. Οι σταγόνες δεν έμειναν μόνες τους γιατί ανεκαλύφθη ο θησαυρός τους
μέσα στα κρύσταλλα της προίκας ενός
λεπτού σχεδόν ισχνού αστεροσκοπείου. Η γαλάζια γάτα του θυρωρού μόλις αντελήφθη
την δέσποιναν των μονομάχων με τα φτερά τους κάτω απ’ το λαιμό τους σήκωσε την
τρικυμία των αγρών και της μικρής ρομφαίας που κατώκησε κάποτε δίπλα στα έλη
του θυρεού. Χωρίς πολλές διατρανώσεις ο θυρεός κατήγαγε το δισκοπότηρο της
αυνανιζομένης συζύγου του αυλάρχου και τα βελουδένια μάτια της έγιναν πολύεδρα
διαμάντια της υποθρωσκούσης ηδονής του μαχαιριού που κάρφωσε στο δεξί μαστό της
ήβης της ο κορυβαντιών κυνηγητής των απορρώγων δράκων. Τότε διελύθη το κρυφό κρασί
και βγήκε από την ιστορία του ένας ξανθότατος ελέφας και προσκύνησε τα βήματα
της γαμηλίου συμφωνίας ενώ στο μετάξι της τελευταίας αιθούσης έσταζαν ακόμη οι
σταγόνες απαράλλαχτα με το κεχριμπάρι της εικόνας και με την ίδια περιπάθεια
της ίδιας πάντοτε δεσποίνης του θερμού της αίματος.
[από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
1935]
ΕΙΣ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΟΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΟΝ (από την ποιητική
συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)
Τα σείστρα του πράσινου παρέμειναν μεταλλικά. Στην απέραντη ρευστότητα του
βοώντος κάμπου η διασπάθισις της υπερηφανείας των παλαιών αστών συνετελέσθη και
τα ματωμένα κλωνάρια των αραιών τουφών εγκαταλείφθησαν για πάντα. Ο
προαγγελθείς πλούτος έφτασε μόλις άνοιξαν τα μπουμπούκια στις γλώσσες των
πουλιών και μια κυλινδρική πέτρα σκορπίστηκε σε χίλια σε τρεις χιλιάδες
θραύσματα γιομάτα σπέρμα που φώτισαν τον ουρανό. Τότε άνοιξε ο κριτής όλων των
αγώνων την ψυχοσύνθεσή του και ενώπιον των ριγούντων στιφών η χοάνη της
αμαρτίας εξαπέλυσε τον καταρράκτη των
θείων δώρων που πέσανε στη δονούμενη έκταση τα πάντα από την αρχή όλα άσπιλα
όλα λυτρωμένα επάνω στη συνηθισμένη γη και μέσα στον κρατήρα του οριστικού
σαπφείρου.
ΕΛΟΝΟΣΙΑ
Τους βοστρύχους τους έλουσαν με μέλι. Ποταποί εκμεταλλευταί των
ουσιαστικών κόπων ολοκλήρου γενεάς παρεδόθησαν αμαχητί και ακροποδητί
παρέκαμψαν την τετραφωνίαν των εορταζόντων αγγέλων. Την ημέραν εκείνην τα
κλωστήρια κατέρρευσαν. Τρεις φούρνοι έγιναν δάση και απάνω από τα φυλλώματα
ανέπεμψε κραυγή κλιμακωτή μια δυστυχής γυναίκα που έχασε δυο γιους κι ένα χαριτωμένο
πετεινάριο στους πολέμους της Κίνας. Ο πόθος της όμως παρέμεινε ως άγαλμα
υψηλής εντάσεως και δεσπόζει τώρα αναγνωριζόμενος από τις βάρκες που πλέουν
ολόγυρα παρά τα έσχατα επιχειρήματα των πολιτικών συγγραφέων ολοκλήρου εποχής.
[από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
1935]
ΜΑΡΟΚΙΝΗ ΚΥΡΙΑ (από την ποιητική
συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ 1935)
Μετά τη σύγχυση του κραυγάζοντος φωτοστεφάνου στυλώθηκε στο κράσπεδο της
λίμνης και κρατώντας την μακριά της χαίτη προσπάθησε να ενστερνιστεί την αύρα.
Σε λίγο μια βροχή κομψότερη και από τους διδασκάλους των παρθεναγωγείων την λυπήθηκε και την
αγκάλιασε από παντού. Το περιστέρι του θαμπού πλάσματος που την
καραδοκούσε έπεσε νεκρό στα πόδια της
όπως πέφτει το κινούμενο σφοντύλι εκτός της μοίρας. Πιο σιγά σύρθηκε το πρωινό
φύλλο για να μεταμεληθεί κοντά στο δράμα και το θαύμα που εδέσποζε μα η αλώβητη
συναυλία των κρουνών και των πολυσύνθετων πλεονεκτημάτων της ακαταμάχητης αγάπης των θυσάνων για το
στήθος της πλάγιασε βαριά επάνω της και ικέτεψε το πόδι της να το
παραπλανήσει πρόσχαρα χωρίς την θαλπωρή
που φέγγισε στο αριστερό της μάτι.
ΠΟΘΟΣ
Πρηνής και με ζάχαρη στα χείλη ξαπλώθηκε στο
φωτεινό στεφάνι της αγάπης. Η κλήσις δεν ήργησε να εισακουσθεί. Την πήραν πρώτα
δυο πουλιά έπειτα τα σύρματα του πονετικού ραδιουργήματος και τέλος την πήραν
πέντε πετεινοί που μοιάζαν μ’ άλογα πεπαιδευμένα και την ακούμπησαν μεταξύ των
σκελών της. Η ανταπόκρισις των ξένων συστατικών εχάθη και με λαχτάρα με φύκια
μυρωδάτα και με σπινθηροβόλους στεναγμούς ήρθε αχαλιναγώγητη και παστρικιά σαν
ουσιαστική και σύντονη νεφέλη. Τώρα λέγουν και τους δύο Μερόπη.
[από τη συλλογή του Ανδρέα Εμπειρίκου ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ
1935]
ΕΙΝΑΙ
ΤΑ ΒΛΕΦΑΡΑ ΔΙΑΦΑΝΕΣ ΑΥΛΑΙΕΣ:
Όταν τ’
ανοίγεις βλέπεις ό,τι κι αν τύχει
Όταν τα
κλείνεις βλέπεις ό,τι ποθείς…
ΠΟΙΗΣΗ,
ανάπτυξη στίλβοντος ποδηλάτου!.. Μέσα
της όλοι μεγαλώνουμε!.. Οι δρόμοι είναι λευκοί, τ’ άνθη
μιλούν κι από τα πέταλά τους αναδύονται μικρούτσικες παιδίσκες!.. Οι εποχές αλλάζουν κι η γυναίκα της εποχής
μοιάζει με χάσμα θρυαλλίδας!.. Η εκδρομή
αυτή (της ζωής μας…) δεν έχει τέλος!..
και υπάρχουν απειράκις ωραιότατα πράγματα να κάμεις!.. Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής
παραδοχή της και της κάθε μας ευχής εν παντί τόπω, εις πάσαν στιγμήν εις κάθε
ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων… Κανείς όμως δεν μπόρεσε να οικειοποιηθεί
το πεπρωμένον του… Κανείς δεν ξέρει την αυγή που μας καλεί να μείνουμε μαζί της…
Η ώρα δεν φαντάζει σαν καμίνι μα ρίχνει τους τοίχους και κυκλοφορεί μεσ’ στη
χαρά του ερχομού της… [κτερίσματα
στίχων από την ΥΨΙΚΑΜΙΝΟ και την ΕΝΔΟΧΩΡΑ του Ανδρέα Εμπειρίκου]
Δευτέρα, 22 Μαρτίου 2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου